Middenrif stimulatie (diafragma stimulatie)
A: Diaphragma Pacing: Phrenicus stimulatie / Middenrif stimulatie
Ontwikkeld in een aantal klinieken uit de Verenigde Staten (o.a. Case Medical Center: Cleveland Ohio; dr. Onders) wordt middenrifstimulatie (diafragmastimulatie) gezien als potentiële indicatie voor ondersteuning van de ademhaling bij o.a. Amyotrofe Lateraal Sclerose (ALS). Door middel van een kijkoperatie (abdominaal endoscopisch ) werden bij 8 patiënten met ALS, 2 elektrodes geïmplanteerd bij de middenrifzenuw (nervus Phrenicus).Intra- operatief wordt door middel van locale stimulatie van het diafragma bepaald welke 2 punten het grootste stimulatie-effect hebben. Hier worden dan de elektrodes door het diafragma heen geplaatst.
Na de operatie werd het middenrif 5 x daags 30 minuten gestimuleerd. Bij deze behandelwijze werd de middenrifzenuw gestimuleerd met een uitwendig apparaat. Bij de patiënten verbeterden de longfunctie. Door de stimulatie neemt de beweging van het middenrif toe. De nachtelijke ademhaling kan verbeteren met dit stimulatieapparaat en zou de kans op longontstekingen en kunnen verminderen. Verder onderzoek is nodig om de veiligheid en toepasbaarheid van deze techniek als ademhalingsondersteuning voor ALS- patiënten in kaart te brengen
Nervus Phrenicus Stimulatie (frenicus stimulatie)
B: Nervus Phrenicus Stimulatie
Dr. Rosenfeld heeft in het Carolinas Medical Center in Amerika bij 3 ALS- patiënten met een verminderde longfunctie door middel van een chirurgische ingreep een phrenic nerve pacemaker ingebracht. Bij een dergelijke ingreep worden stimulatieleads geplaatst om de nervus Phrenicus in de hals of de bovenste thoraxapertuur.
Nervus Phrenicus takjes ontstaan uit ruggenmergsegmenten C3 tot D1 en smelten samen tot één bundel ter hoogte van de thoraxingang. De elektrode wordt dan ook bij voorkeur geplaatst op dit niveau. De implantatie van de Phrenicus elektrode wordt dan verricht in de bovenste thoraxapertuur juist boven het hart. Hierbij wordt de elektrode rond de nervus Phrenicus gefixeerd en langs de interne thoraxwand retrograad geleid en geconnecteerd met een subcutaan geplaatste interne ontvanger ter hoogte van de anterolaterale borstwand.
Alternatief kan de N. Phrenicus voor de ingang van de bovenste thorax- apertuur worden vrijgelegd en van elektrode voorzien. Zoals boven beschreven kan het dan zo zijn dat op dat niveau enkele takjes, uitgaande van de onderste cervicale segmenten en D1 nog niet met de N. Phrenicus versmolten zijn, zodat dan slechts een ( weliswaar het grootste )deel van de Nervus Phrenicus gestimuleerd wordt.
Indicatie: niet toereikende ademhaling bij intact Diafragma en intacte nervus Phrenicus
Bij 2 van de 3 patiënten verbeterde binnen 48 uur na start van de stimulatie van de middenrifzenuw de kwaliteit van leven, de longfunctie en de vitale capaciteit. Verder hoefden de patiënten dagelijks minder gebruik te maken van de neuskapbeademing.
Dit kan een interessante techniek zijn en wij zien uit naar de uitkomsten van het vervolgonderzoek.